Edukacja w Europie nie jest adekwatna do potrzeb

Nowe badanie Eurobarometru na temat europejskiego obszaru umiejętności i kwalifikacji (Badanie specjalne Eurobarometru 417) ujawniło również, że około jedna czwarta (23 %) obywateli UE uważa, że ich wykształcenie i odbyte szkolenia nie zapewniły im umiejętności niezbędnych do znalezienia pracy zgodnej z ich kwalifikacjami. Chociaż ponad połowa respondentów (56 %) sądzi, że ich kwalifikacje zostałyby uznane w innych państwach członkowskich, 6 % próbowało pracować lub studiować w innym państwie członkowskim, jednak bez powodzenia. Przyczyną było albo nieuznanie ich kwalifikacji przez potencjalnego pracodawcę lub instytucję oświatową, albo to, że respondenci nie mieli odpowiednich informacji o uznawaniu ich kwalifikacji za granicą.

Wyniki badania są zbieżne z wynikami przeprowadzonych przez Komisję internetowych konsultacji społecznych w sprawie europejskiego obszaru umiejętności i kwalifikacji, skierowanych do specjalistów w dziedzinie kształcenia i szkolenia. W ramach tych konsultacji zebrano opinie na temat przeszkód, jakie napotykają obywatele w związku z uznawaniem umiejętności i kwalifikacji w UE. Z konsultacji wynika, że istnieje silne poparcie dla usprawnienia europejskich narzędzi uznawania umiejętności i kwalifikacji, aby stały się one spójniejsze, a ich stosowanie łatwiejsze. Powinny one również koncentrować się bardziej na potrzebach uczniów, studentów, pracowników i pracodawców. Ankietowani podkreślali także, że należy położyć większy nacisk na treści kształcenia i szkolenia, a nie na liczbę godzin nauczania.

- Nasz cel jest jasny: chcemy, aby każdy Europejczyk mógł liczyć na to, że pracodawcy i instytucje oświatowe będą rozumieli i uznawali jego umiejętności i kwalifikacje, w jego własnym kraju i za granicą. Umiejętności i kwalifikacje muszą być uznawane w uczciwy, porównywalny i przejrzysty sposób, tak aby ułatwiały znalezienie pracy oraz otwierały możliwości dalszego kształcenia - powiedziała Androulla Vassiliou, komisarz UE odpowiedzialna za edukację, kulturę, wielojęzyczność i młodzież.

W przeszłości wdrażane były różne inicjatywy europejskie propagujące uznawanie umiejętności i kwalifikacji zawodowych, takie jak europejskie ramy kwalifikacji, systemy przyznawania i gromadzenia punktów za skończone kursy, zapewnianie jakości i dokumentowanie umiejętności i kompetencji. Nadal jednak istnieją poważne problemy: wdrażanie inicjatyw odbywa się powoli; istnieje nadal wiele przeszkód w zakresie mobilności edukacyjnej i zawodowej; obecne inicjatywy nie są dostosowane do zmian w kształceniu, takich jak edukacja cyfrowa i „międzynarodowość” (mobilność studentów między państwami UE i państwami spoza UE, wspólne dyplomy wydawane przez uniwersytety z różnych państw).

Badanie Eurobarometru przyniosło również następujące wyniki:

· Najważniejszym aspektem w kształceniu i szkoleniach według obywateli UE są kwestie związane ze zdolnością nauczycieli do angażowania i mobilizowania uczących się. Ten aspekt uznawany jest za szczególnie wymagający poprawy (51 %). Inne obszary wymagające poprawy to: otoczenie edukacyjne stymulujące kreatywność i zainteresowanie (41 %) oraz praktyczne doświadczenie zawodowe w przedsiębiorstwie lub organizacji (37 %).

· Znaczna większość obywateli UE (95 %) uważa, że umiejętności można nabywać poza kształceniem formalnym, w szczególności dotyczy to znajomości języków obcych i umiejętności, które można wykorzystywać na różnych stanowiskach.

· Jedynie 9 % respondentów twierdzi, że wie, jakiemu poziomowi w europejskich ramach kwalifikacji odpowiadają ich kwalifikacje zawodowe, a tylko 21 % słyszało o europejskich ramach kwalifikacji.

· Ogólnie rzecz biorąc, wiedza o różnych narzędziach wykorzystywanych do dokumentowania umiejętności i kwalifikacji jest zasadniczo niewielka. Najczęściej wymienianym narzędziem jest Europass CV (15 %).

· Łącznie 44 % obywateli UE twierdzi, że szukało pewnych informacji na temat kształcenia, szkolenia lub poradnictwa zawodowego. Niewiele ponad połowa respondentów (56 %) stwierdziła, że według nich było co najmniej „dość łatwo” znaleźć informacje, które były im potrzebne.

Wyniki i konsekwencje konsultacji i badania Eurobarometru zostaną przedstawione i omówione na konferencji poświęconej europejskiemu obszarowi umiejętności i kwalifikacji, która odbyła się dzisiaj w Brukseli.

Kontekst

Badanie Eurobarometru zostało przeprowadzone we wszystkich 28 państwach członkowskich między 26 kwietnia a 11 maja. Ankietę w formie bezpośrednich rozmów przeprowadzono wśród 28 000 respondentów z różnych grup społecznych i demograficznych.

Na internetowe konsultacje społeczne, prowadzone przez Komisję w dniach 17 grudnia 2013 r. do 15 kwietnia 2014 r., odpowiedzieli specjaliści w dziedzinie kształcenia i szkolenia z 36 państw (wszystkie państwa członkowskie oraz Norwegia, Szwajcaria, Turcja, Serbia, Bośnia i Hercegowina, Kosowo, Czarnogóra i Australia).

ip

Fot. Łukasz Bera