Honoris causa UG dla prof. Henryka Samsonowicza

W uznaniu wybitnego wkładu w poznanie dziejów społecznych i gospodarczych późnośredniowiecznego Gdańska, Polski i Europy oraz wiodącej roli w kształtowaniu nowoczesnej polskiej nauki historycznej Senat UG nadał tytuł doktora honoris causa prof. Henrykowi Samsonowiczowi.

Na posiedzeniu w dniu 24 września 2009 Senat UG nadał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Henrykowi Samsonowiczowi, wielkiemu historykowi, badaczowi dziejów późnośredniowiecznego Gdańska, a także Polski i Europy. Wniosek o nadanie Profesorowi Samsonowiczowi tego najwyższego wyróżnienia akademickiego złożył Instytut Historii UG.

Senat UG nadał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego Profesorowi Samsonowiczowi w uznaniu „wybitnego wkładu w poznanie dziejów społecznych i gospodarczych późnośredniowiecznego Gdańska, Polski i Europy oraz wiodącej roli w kształtowaniu nowoczesnej polskiej nauki historycznej".

Na recenzentów powołano prof. dra hab. Wiesława Długokęckiego (Uniwersytet Gdański), prof. dra hab. Tomasza Jasińskiego (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu) i prof. dra hab. Karola Modzelewskiego (Uniwersytet Warszawski).

Henryk Bogdan Samsonowicz urodził się 23 stycznia 1930 roku w Warszawie. Maturę zdał w 1947 r.,  a następnie studiował historię na Uniwersytecie Warszawskim. Tytuł magistra historii uzyskał w 1950 r., stopień doktora, cztery lata później zaś habilitację w roku 1960 r. W roku 1971 został profesorem nadzwyczajnym, natomiast 10 lat później profesorem zwyczajnym. Prof. Samsonowicz od w 1994 r. został wybrany członkiem korespondentem, a w 2002 r.  członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. Jest członkiem  Polskiej Akademii Umiejętności a także autorem ponad 800 publikacji naukowych.

Na początku kariery naukowej swoje zainteresowania badawcze skoncentrował na rzemiośle wiejskim w Polsce średniowiecznej i wczesno nowożytnej. Równolegle jednak zaczął zajmować się późnośredniowieczną i wczesnonowożytną przeszłością Gdańska, strefy bałtyckiej i Hanzy.  W drugiej połowie lat 60-tych ukazała się praca profesora poświęcona syntezie dziejów Polski przedrozbiorowej, która była później kilkakrotnie wznawiana i rozszerzana. Prace powstałe w latach 70-80-tych prace dotyczą aspektów życia miejskiego epoki preindustrialnej.

Od lat 90-tych w badaniach Henryka Samsonowicza można mówić o nowej fazie. Pojawiają się bowiem prace syntetyczne dotyczące węzłowych problemów Polski i Europy i ich wzajemnych relacji, głównie w średniowieczu i okresie nowożytnym.

„Gdański" dorobek prof. Henryka Samsonowicza, w odniesieniu do całości zajmuje jedno z najważniejszych miejsc. Za jego podsumowanie  można uznać Jego udział  w powstaniu t. 2 Historii Gdańska, pod red. Edmunda Cieślaka (1982). Część napisana przez prof. Samsonowicza dotyczyła dziejów miasta w okresie wojny trzynastoletniej (1454-1466), miejsca Gdańska i handlu gdańskiego w gospodarce europejskiej w drugiej połowie XV w.,  roli Gdańska w życiu politycznym Prus Królewskich i Polski w latach 1466-1572 oraz relacji gdańsko-hanzeatyckich w tymże okresie.

Profesor Henryk Samsonowicz pełnił także różne funkcje we władzach macierzystej uczelni- Uniwersytecie Warszawskim. Był prodziekanem i dziekanem Wydziału Historycznego, dyrektorem Instytutu Historii a także rektorem w latach 1980 - 1982. W latach 1978-1982 był prezesem Polskiego Towarzystwa Historycznego. Pełnił też funkcję wiceprzewodniczącego Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego (1984-1991). W latach 1989-1991 był ministrem Edukacji Narodowej, a później także wiceprzewodniczącym Komitetu Badań Naukowych (1991-1996), członkiem prezydium Państwowej Komisji Akredytacyjnej (2000-2004), sekretarzem Wydziału I Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk (1999-2006).

Profesor Henryk Samsonowicz jest kawalerem wysokich odznaczeń polskich (m.in. Krzyż Wielki  z Gwiazdą
Orderu Odrodzenia Polski) i zagranicznych (Krzyż Oficerski Legii Honorowej, Krzyż Wielki Republiki Węgier, 2001), jest także  doktorem honorowym uczelni w Polsce (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie, 1995; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 1998; Uniwersytet Marii Curie- Skłodowskiej w Lublinie, 2002; Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy - dawna Akademia Świętokrzyska - w Kielcach, 2005;  Uniwersytet Wrocławski, 2007 ).

Honorowy tytuł dla prof. Henryka Samsonowicza będzie 55 doktoratem honoris causa w 40-letniej historii Uniwersytetu Gdańskiego. Pierwszym honorowym doktorem został w 1974 r. Eugeniusz Kwiatkowski. W gronie uhonorowanych tym wyróżnieniem są m.in. prezydenci: Lech Wałęsa, Francois Miterrand, Dr Richard von Weizsaecker, b. sekretarz stanu USA Madelleine K. Albright a także wybitni naukowcy i ludzie kultury jak prof. Wacław Szybalski, prof. Maria Janion, prof. Janusz Sokołowski, prof. Leszek Kołakowski, prof. Norman J.  Davies, prof. Bernd Jastroff, prof. Władysław Bartoszewski, prof. dr hab. Ewa Łętowska, Ryszard Kapuściński czy Andrzej Wajda.

Biogram Profesora Henryka Samsonowicza został przygotowany na podstawie materiałów Rady Wydziału Historycznego UG.

ip