Jedyne takie niebo

Ciemne, rozgwieżdżone niebo od zawsze inspirowało człowieka, było źródłem wierzeń, wpływało na sztukę, filozofię, religię, literaturę i naukę. Dziś jego widok jest niedostępny dla ponad 50% mieszkańców Unii Europejskiej.

Jednak jest w Europie miejsce, w którym nic nie przeszkadza w oglądaniu rozgwieżdżonego nieba. 4 listopada 2009 roku utworzono bowiem Izerski Park Ciemnego Nieba(IPCN). Na izerskim niebie można zobaczyć prawie 2000 gwiazd, podczas gdy w centrach dużych miast - poniżej 500.

IPCN zajmuje powierzchnię prawie 75 km2, po polskiej i czeskiej stronie Gór Izerskich. Jest pierwszym na świecie transgranicznym parkiem ciemnego nieba, który powstał w ramach Międzynarodowego Roku Astronomii 2009.

IPCN obejmuje swym zasięgiem górną, graniczną część doliny Izery oraz dolinę Jizerki wraz z otaczającymi je grzbietami górskimi. Granice parku poprowadzone są Wysokim Grzbietem Izerskim od Smrku do Wysokiej Kopy, dalej granica biegnie na południe przez Cichą Równię aż do mostu kolejowego na Izerze położonego tuż przed stacją Harrachov. Od mostu granica skręca na północny-zachód i przez Èerný vrch położony w pobliżu osady Jizerka dociera na Smrk. Obszar parku jest słabo zaludniony, a zatem jest tu niewielka sztucznego światła.

To z kolei przekłada się na dobrą jakość nocnego środowiska i nieba. Widok nieba taki jak w Górach Izerskich, niestety, staje się coraz rzadszy. Ponad połowa Europejczyków nie może zobaczyć takiego nocnego nieba z miejsca zamieszkania, a wszystko za sprawą zanieczyszczenia światłem, spowodowanego przez człowieka i sztuczne światło używane przez niego w nocy.

Źródłem tego zanieczyszczenia jest źle zaprojektowane oświetlenie zewnętrzne (oświetlenie uliczne, iluminacja budynków, oświetlenie reklam, itp.), które jest nieodpowiednio osłonięte lub źle skierowane, jaśniejsze niż jest to potrzebne lub działa w czasie, gdy jest zbędne.

Podobnie jak inne parki ciemnego nieba istniejące na świecie, IPCN jest miejscem, które przybliża nam problem zanieczyszczenia światłem i daje możliwość obserwowania nocnego nieba pełnego gwiazd. Ponadto park ma na celu wskazywać racjonalne sposoby minimalizowania zanieczyszczenia światłem i propagować ochronę nocnego środowiska.

Realizacja tego nowatorskiego w skali Europy projektu możliwa jest dzięki współpracy instytucji z Polski i Republiki Czeskiej:
- Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego
- Instytut Astronomiczny Akademii Nauk Republiki Czeskiej
- Nadleśnictwo Świeradów
- Nadleśnictwo Szklarska Poręba
- Obszar Krajobrazu Chronionego Jizerské hory
- Dyrekcja Regionalna Lasów Republiki Czeskiej w liberce.

IP