Studenci (nie)obywatele

Polscy studenci nie są ani entuzjastami demokracji, ani kapitalizmu. Nie angażują się też w inicjatywy społeczne, jeśli nie przynosi im to korzyści osobistych. Psychologowie z SWPS zbadali kapitał społeczny młodej inteligencji w Polsce.

Psychologowie SWPS, prof. dr hab. Krystyna Skarżyńska oraz dr Kamil Henne, postanowili zbadać aktywność obywatelską polskich studentów. Przebadali w tym celu 197 młodych osób z 30 państwowych uczelni wyższych z całej polski. Z przeprowadzonych badań wynika, że studenci wykazują bardzo niską aktywność obywatelską, która stanowi jeden ze wskaźników szeroko rozumianego kapitału społecznego. – W społeczeństwach demokratycznych osoby między dwudziestym a trzydziestym rokiem życia są zwykle bardziej aktywne społecznie niż starsi. Ze względu na ich wiek, poziom wykształcenia i rodzaj aktywności życiowej można było oczekiwać większej aktywności społecznej niż w całej populacji. Tymczasem uzyskane wskaźniki są niskie – mówi dr Kamil Henne, współautor badania.

Spośród kluczowych zmiennych wyjaśnianych w badaniu respondenci wykazują najgorszy stosunek wobec demokracji, kapitalizmu, a także najniższy poziom legitymizacji systemu politycznego i zaangażowania obywatelskiego. Ani kapitał społeczny, ani ustosunkowanie do aktualnego systemu politycznego i ekonomicznego nie mają istotnego znaczenia dla poziomu ich aktywności obywatelskiej. Jest on raczej pochodną cech osobowości (otwartości na doświadczenia i ugodowości) i przekonań (o naturze świata społecznego).

Studenci deklarują aktywność społeczną, ale nie ma ona charakteru obywatelskiego. Ich motywacja do uczestniczenia w akcjach politycznych, działania w różnych organizacjach czy pomagania innym ludziom tkwi w indywidualizacji czy nawet egocentryzacji życia młodych Polaków z pokolenia Y. – Ich zaangażowanie w sprawy społeczne lub jego brak nie ma związku z wyrażaniem sprzeciwu czy poparcia wobec systemu. Reprezentanci pokolenia Y w swoich działaniach kierują się głównie własnymi potrzebami i predyspozycjami – wyjaśnia Henne.

Jest to jedno z niewielu badań naukowych i publikacji dotyczących aktywności obywatelskiej młodych Polaków, w której wzięto pod uwagę tak szeroki wachlarz zmiennych społecznych i psychologicznych. W badaniu zostały wzięte pod uwagę cechy osobowości, wskaźniki kapitału społecznego, stosunek do systemu. Uzyskane rezultaty mogą stanowić cenne źródło dla branży edukacyjnej, organizacji rządowych i pozarządowych, podmiotów gospodarczych i politycznych, począwszy od wykorzystania w artykułach publicystycznych (jako wiarygodne źródło danych), skończywszy na planowaniu kampanii społecznych, zachęcających do np. udziału w referendach, uczestnictwa w organizacjach.

ip