Szkło uranowe - co to jest i czy jest bezpieczne?

Uran to jeden z najbardziej obecnych w ogólnej świadomości ludzkości pierwiastków. Wszyscy wiemy, że wykorzystuje się go przy tworzeniu energii oraz bomb atomowych. Związek ten budzi zarówno zachwyt i fascynację, jak niepokój, związany z zagrożeniami jakie może on stwarzać, o czym przypomniał nam m.in serial "Czaronobyl". Jak więc możliwe, że coś o takiej mocy, możemy znaleźć na stole u babci?

Co to jest szkło uranowe?

Szkło uranowe to po prostu szkło, do którego zostały dodane związki uranu, w roli barwnika. Taki materiał był szczególnie popularny w XIX wieku. Wykorzystywano go głównie przy produkcji ozdobnych naczyń i zastaw stołowych.

Ilość pierwiastka w tego typu wyrobach waha się w okolicach 3%. Jego popularność znacznie spadła w XX wieku w związku z najpierw skojarzeniami z bombą atomową, później z zimną wojną, a na koniec z katastrofą w Czarnobylu. Dziś szkło uranowe to nisza i praktycznie nie wytwarza się nowych rzeczy z tego materiału. Te zaś, które zachowały się z przeszłości, są sporą gratką dla kolekcjonerów.

Skąd się wzięło szkło uranowe?

Co ciekawe, pierwsze przypadki powstania takich naczyń można znaleźć nawet w roku 79 (tak, 79). W pełni świadomie jednak, metoda wytwarzania szkła uranowego powstała dużo później, a jej autorem był Martin Klaproth. Ten niemiecki chemik wykorzystał uran jako barwnik do w 1789 roku.

Kiedy jeszcze nie były znane możliwości uranu, jako paliwa do elektrowni atomowych (oraz gdy oczywiście sam prąd nie był jeszcze powszechny), pierwiastek ten traktowany był jako odpad kopalniany. Jedna z jego właściwości, która zmieniła ten stan rzeczy, to bardzo żywy kolor.

Pierwszą fabryką wykorzystującą uran do produkcji barwnika powstała w rejonie Jachymova, a jej wyroby szybko zdobyły popularność i stały się prawdziwym hitem XIX wieku. Jednym z najbardziej znanych rzemieślników zajmujących się produkcją takich naczyń był Josef Riedel.

Czy szkło uranowe jest bezpieczne?

Uran to uran - co do tego nie ma wątpliwości. Jak już wcześniej wspomnieliśmy, w dzisiejszych czasach wszyscy są już świadomi zagrożeń związanych z promieniowaniem i tego, że uran jest ich źródłem. Pierwiastek promieniotwórczy obecny w przedmiotach wokół nas może przerażać i budzić skojarzenia z ołowiem, który w pewnym momencie wykorzystywany był przy produkcji np. zabawek dla dzieci, co później skończyło się u wielu osób ołowicą.

Być może więc będzie to dla wielu osób zaskoczenie, ale okazuje się, że szkło uranowe nie stanowi zagrożenia. Co prawda promieniuje ono, jednak w tak znikomym stopniu, że nie stanowi ono zagrożenia.

Zobacz też: Najciekawsze produkcje o Czarnobylu>>

KSK

fot. Pixabay.com

Źródła: mineraly.pg.gda.pl; orau.org