Więcej środków na naukę, ale trudniej uzyskać

Rośnie pula środków na badania naukowe, a naukowcy składają wnioski o coraz większe kwoty, chociaż spada odsetek projektów, które fundusze uzyskują – wynika z opublikowanego w środę raportu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW).

Raport „Nauka w Polsce”, opracowany w tym roku po raz pierwszy przez MNiSW zawiera informacje na temat finansowania polskiej nauki oraz potencjału badawczego naukowców. Są tu dane na temat struktury wydatków przeznaczonych na badania, informacje o kadrze akademickiej w kraju, z uwzględnieniem m.in. jej zaangażowania w pozyskiwanie środków na badania oraz aktualne dane o inwestycjach w szkolnictwie wyższym i nauce.

Jak podsumowują raport przedstawiciele resortu nauki w przesłanym PAP komunikacie, od 2007 r. następuje stały wzrost środków na naukę. O ile w 2007 r. na naukę przeznaczono 3,8 mld zł, to w 2013 r. jest to już 6,8 mld zł. Między rokiem 2012 a 2013 przyrost wydatków w tym sektorze wyniósł 130 mln zł.

Z raportu MNiSW wynika, że w ostatnich kilku latach rosną również środki pozyskane na badania: z prawie 2,4 mld zł w 2010 r. do ponad 4 mld zł w 2012 r. Środki uzyskać jest jednak coraz trudniej - w 2010 r. finansowanie uzyskał co trzeci projekt, a w 2012 już tylko co piąty. Dane pokazują też, że w ubiegłym roku spadła liczba finansowanych projektów - w 2010 r. finansowanie uzyskało 4,8 tys. projektów, w 2011 r. 5,4 tys., ale w 2012 r. już tylko 3,2 tys. W ubiegłym roku liczba złożonych wniosków o finansowanie - złożono ich nieco ponad 16 tys. - spadła o ok. 2 tys. w stosunku do roku 2011 (ponad 18 tys. wniosków).

- Wprawdzie liczba wniosków jest mniejsza, ale ich jakość i potencjał jest wyższy niż w minionych latach. Naukowcy budują duże zespoły badawcze, podejmują skomplikowane i ambitne na tle światowej nauki wyzwania i odważnie aplikują o duże sumy na swoje projekty. Dostrzegam, że poradziliśmy sobie z rozproszeniem środków na badania naukowe i są one wydawane bardziej efektywnie – podsumowuje minister nauki Barbara Kudrycka.

Jak wynika z raportu, najwięcej środków otrzymują naukowcy z obszaru nauk technicznych. Jak podaje resort nauki, w 2012 r. kwota finansowania badań w obszarze nauk technicznych wzrosła w stosunku do 2011 r. ponaddwukrotnie i wyniosła blisko 2,5 mld zł. Jak skomentowano w komunikacie MNiSW, łączna wartość grantów realizowanych obecnie w obszarze nauk technicznych to ponad 5,7 mld zł, przy średniej wartości grantu ponad 2 mln zł.

- Badania z obszaru nauk technicznych mają największy potencjał wdrożeniowy i znaczenie dla gospodarki. Ważne, że angażowani są w niej także naukowcy z obszaru nauk humanistycznych i społecznych. W pracach nad nowymi technologiami komputerowymi wiedza humanistów czy przedstawicieli nauk społecznych jest niejednokrotnie konieczna, by opracować np. profil użytkownika albo korzysta się z niej przy pracach nad intuicyjnymi aplikacjami – stwierdza minister Kudrycka.

Jak podsumowuje MNiSW, rośnie też zainteresowanie przedsiębiorców finansowaniem projektów badawczo-rozwojowych. W 2010 r. przedsiębiorcy deklarowali, że w programach ogłaszanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju na B+R (badania i rozwój) wydadzą 250 mln zł, podczas gdy w 2012 r. deklarowali już, że wydadzą prawie 1,3 mld zł. W ciągu czterech lat - od 2013 do 2016 - przedsiębiorcy chcą na B+R wydać ok. 4,9 mld zł.

W opracowaniu „Nauka w Polsce” znajdują się też dane na temat sukcesów jednostek naukowych w pozyskiwaniu pieniędzy na badania. Resort nauki zaznacza, że największą aktywność w ubieganiu się o dofinansowanie, jeśli chodzi o liczbę złożonych wniosków mają m.in.: Wydział Lekarski Collegium Medicum UJ, Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej AGH w Krakowie, Wydział Historyczny UW oraz Instytut Biochemii i Biofizyki w Warszawie.

Raport oparto na danych pochodzących z systemów: POL-on (system informacji o szkolnictwie wyższym); OSF (system rejestrowania i obsługi wniosków o finansowanie nauki) i SIMIK (System Informatyczny Monitoringu i Kontroli Finansowej Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności), a także z danych GUS, Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych Unii Europejskiej oraz z lokalnych baz MNiSW i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Raport można znaleźć na stronie MNiSW TUTAJ.

PAP - Nauka w Polsce