Rektorzy o finansowaniu nauki
2014-02-22 21:28:39
Projekt nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz zasady finansowania nauki to główne tematy poruszane w piątek w Łodzi przez rektorów z całej Polski. Uczestniczyli oni w posiedzeniu prezydium Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP).
Na Politechnice Łódzkiej spotkało się ponad 20 rektorów, a także przedstawiciele resortu nauki i Narodowego Centrum Nauki.
W przypadku projektu nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym rektorzy uczelni krytycznie odnoszą się do propozycji resortu nauki w sprawie regulacji związanych z tzw. uwłaszczeniem naukowców.
"Proponujemy, żeby jednak odstąpić od proponowanych regulacji i zostawić te, które w regulaminach własności intelektualnej w poszczególnych uczelniach są już stosowane" - mówił podczas spotkania z dziennikarzami przewodniczący KRASP, rektor Uniwersytetu Śląskiego, prof. Wiesław Banyś.
Dzięki obowiązującym na uczelniach regulaminom własności intelektualnej, właściciel wynalazku może otrzymać na ogół 50-60 proc. zysków z komercjalizacji, ale za to może liczyć na większą pomoc uczelni - np. jeśli chodzi o ochronę patentową czy koszty postępowań administracyjnych.
Z kolei zmiany proponowane przez rząd zakładają, że pracownikom, doktorantom i studentom uczelni będą przysługiwać prawa własności intelektualnej do wyników badań naukowych lub prac rozwojowych. W przypadku komercjalizacji, uczelnia miałaby otrzymywać (w zależności od udzielonej pomocy) 25 proc. lub 30 proc. dochodów uzyskanych przez dokonującego komercjalizacji pracownika czy studenta.
Podczas piątkowego spotkania prof. Banyś podtrzymał wcześniejsze obawy rektorów dotyczące przekazania wynalazcom praw własności intelektualnej. "Obawiamy się, że twórca, który będzie chciał skomercjalizować swój wynalazek, będzie w jakimś sensie pozostawiony sam sobie. Zwłaszcza młodsi uczeni mogą nie być do końca zorientowani, jaka jest wartość tego wynalazku" – tłumaczył.
Rektorzy poruszali także kwestie sposobu akredytowania jednostek uczelni wyższych w Polsce. "Model akredytacji w Polsce powinien być zbliżony do modelu europejskiego" - uważa prof. Banyś.
Podczas posiedzenia omawiano także projekty europejskie w nowej perspektywie finansowej 2014-2020, a w szczególności kwestie wkładu własnego uczelni oraz przygotowywanie projektów w programie "Horyzont 2020".
Dyskutowano także o poziomie finansowania nauki ze środków budżetowych. Zdaniem szefa KRASP obecnie nakłady na finansowanie nauki są bardzo niskie i wynoszą 0,32 proc. PKB. Według niego założenia Krajowego Programu Reform mówią, że w 2020 r. nakłady z budżetu państwa mają wzrosnąć do ok. 0,85 proc. PKB. "Nie bardzo sobie wyobrażamy możliwość takiego nagłego skoku w roku 2020 jeżeli nie przygotowujemy się już teraz do stopniowego osiągania tych wskaźników. To nas mocno niepokoi" - dodał.
Podsekretarz stanu w resorcie nauki, Daria Lipińska-Nałęcz poinformowała w czwartek na posiedzeniu sejmowej podkomisji ds. nauki i szkolnictwa wyższego, że wydatki budżetowe na naukę w 2013 r., tak samo jak w 2007 r. wynoszą 0,32 proc. PKB. Zaznaczała, że w budżecie rośnie natomiast udział unijnych środków na naukę - od 0 w 2007 r. do 0,11 proc. PKB w 2013 r.
Jako bardzo dobrą wiadomość prof. Banyś określił informację minister nauki, że infrastrukturę naukową i dydaktyczną wybudowaną z pieniędzy Unii Europejskiej można wykorzystywać także do celów komercyjnych i współpracy z przemysłem. Zdaniem Banysia pozwoli to zdecydowanie lepiej wykorzystać powstałą infrastrukturę.
W piątek informację tę minister Lena Kolarska-Bobińska przekazała w liście skierowanym do rektorów uczelni publicznych oraz dyrektorów instytutów badawczych. W ostatnich latach w tę infrastrukturę zainwestowano ponad 26 mld zł.
Podczas posiedzenia rektorzy omawiali także współpracę międzynarodową, w tym z konferencjami rektorów Niemiec i Francji. KRASP chce także podpisać umowę o współpracy ze swoim ukraińskim odpowiednikiem, ale ze względu na ostatnie tragiczne wydarzenia, rozmowy w tej sprawie zostały zawieszone.
Rektorzy uczelni chcą również powołać internetowy kanał informacyjny poświęcony nauce. Ma on powstać na bazie wszystkich telewizji internetowych działających w ośrodkach akademickich. "W przyszłości być może, bo rozmowy się toczą, będziemy zabiegać o to, żeby w Telewizji Polskiej powstał kanał +Nauka+ i mam nadzieję, że stworzony zostanie na bazie tego kanału internetowego" - wyjaśnił prof. Banyś.
