CBOS: wykształcenie coraz mniej pożądane

Chociaż aż 82 proc. badanych uważa, że w Polsce warto się uczyć i zdobywać wykształcenie, to przez ostatnich sześć lat odsetek respondentów, którzy podają to stwierdzenie w wątpliwość wzrósł z 5 do 16 proc.- wynika z opublikowanego w środę raportu CBOS.

Jak pokazują wyniki sondażu "Wykształcenie ma znaczenie", 82 proc. respondentów jest zdania, że obecnie w Polsce warto się uczyć i zdobywać wykształcenie. Wiara w to, że kształcenie się ma sens, jest niemal powszechna wśród mieszkańców największych miast, osób z wyższym wykształceniem oraz badanych dobrze sytuowanych.

"Mimo że opinia o celowości kształcenia się zdecydowanie dominuje, wyrażana jest rzadziej niż w ostatnich latach" - zaznaczono w przesłanym PAP raporcie CBOS. Jeszcze w 2004 i w 2007 r. aż 93 proc. ankietowanych zgadzało się ze stwierdzeniem, że warto się uczyć i zdobywać wykształcenie, potem jednak zaczęła się powiększać grupa osób podających tę opinię w wątpliwość. W 2007 r. zaledwie 5 proc. badanych uważało, że nie warto się uczyć i zdobywać wykształcenie, a w 2013 r. odpowiedź taką podaje aż 16 proc. ankietowanych.

Chociaż w dalszym ciągu większość respondentów zgadza się ze stwierdzeniem, iż ludziom wykształconym łatwiej jest zrobić karierę (80 proc. badanych), uniknąć biedy i zubożenia (64 proc.) oraz bezrobocia (57 proc.), opinie takie wyrażane są obecnie rzadziej niż jedenaście lat temu (odpowiednio: mniej o 12, 19 punktów i 23 punkty).

W społecznej ocenie formalne wykształcenie jest istotną - choć nie najważniejszą determinantą powodzenia na rynku pracy. Ankietowani poproszeni o zaznaczenie dwóch najważniejszych czynników, który mają wpływ na sukces zawodowy, najczęściej wymieniali "wiedzę oraz umiejętności" (45 proc.). Dopiero na drugim miejscu znalazły się odpowiedzi: "wykształcenie" oraz "solidna, rzetelna praca" (po 32 proc. badanych). Nieco mniejszy odsetek respondentów (28 proc.) sukces zawodowy wiąże ze znajomościami czy protekcją.

Pogląd, że wykształcenie ma największy wpływ na sukces zawodowy, częściej wyrażają kobiety, ankietowani niemający wyższego wykształcenia (szczególnie z wykształceniem zasadniczym zawodowym), badani relatywnie młodzi, a także najstarsi, mieszkańcy wsi i mniejszych ośrodków miejskich, respondenci o niezdefiniowanych poglądach politycznych oraz regularnie praktykujący religijnie (uczestniczący w praktykach religijnych raz w tygodniu).

Jakiego wykształcenia pragnęliby respondenci dla swoich dzieci (niezależnie od tego, czy je posiadają)?

Ok. 3/4 badanych zadowoliłoby się wyższym (magisterskim, inżynierskim lub licencjackim) wykształceniem dzieci, a poniżej 10 proc. ankietowanych chciałoby, żeby córka lub syn zrobili co najmniej doktorat. Chociaż w ciągu ostatnich dwudziestu lat zmniejszyła się grupa osób, których najbardziej cieszyłoby wykształcenie średnie zawodowe dzieci (na przykładzie synów: z 23 proc. w 1993 r. do 9 proc. w 2013 r.), to od badania w 2009 r. liczba ta znów zaczęła rosnąć (podskoczyła z 4 proc. do 9 proc.).

Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” przeprowadzono w dniach 6–12 czerwca 2013 roku na reprezentatywnej próbie losowej 1010 dorosłych mieszkańców Polski.

PAP - Nauka w Polsce

Fot. Łukasz Bera