Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich

23 kwietnia, jak co roku już od 16 lat, organizowany jest w Polsce Światowy Dzień Ksiązki i Praw Autorskich. Jednak czy ma on sens, skoro poziom czytelnictwa w naszym kraju jest aż tak dramatyczny?

Jak możemy przeczytać na oficjalnej stronie www.swiatowydzienksiazki.pl święto to zostało ustanowione w 1995 roku przez UNESCO i ma ono na celu promocję nie tylko czytelnictwa, ale także i edytorstwa oraz ochrony własności intelektualnej prawem autorskim.

Skąd wziął się pomysł organizacji święta? Zrodził się on w Katalonii. Według starych przekazów właśnie 23 kwietnia Św. Jerzy pokonał smoka, dlatego też kobiety w dniu tym obdarowywane były czerwonymi różami, które miały symbolizować  krew zwierzęcia. W późniejszym czasie płeć piękna zaczęła odwdzięczać się mężczyznom podarunkami w postaci książek. Okazało się także, że 23 kwietnia to data śmierci kilku wybitnych pisarzy takich, jak: Miguel de Cervantes, William Shakespeare i Inca Garcilaso de la Vega. W tym dniu przypada także rocznica urodzin, bądź śmierci: Maurice’a Druona, Halldóra Laxnessa, Vladimira Nabokova, Josepa Pla i Manuela Mejía Vallejo.

Jakie atrakcje?

Klub Świat Książki, jak i w latach poprzednich, tak i w tym roku organizuje spotkania w księgarniach oraz na swojej oficjalnej stronie. Wszystko po to, aby wspólnie obchodzić święto czytania, bo data ta jest jedną z najważniejszych dla miłośników książek. Dla odmiany, w tym roku obchody święta klub rozszerzył na cały kwiecień. W programie są m.in spotkania z autorami, "cztery tygodnie cen specjalnych" oraz konkurs na najlepszą fraszkę, w którym do wygrania są ciekawe nagrody.

Zorganizowana została także akcja "Poleć książkę premierowi", która ma na celu zwrócenie uwagi rządzących na dramatyczny stan czytelnictwa. Dziennikarze Michał świgoń i Sławomir Krempa na stronach www.czytambolubieto.pl oraz na specjalnie utworzonym facebookowym profilu namawiali internautów, aby zarekomendowali warte przeczytania publikacje dla Donalda Tuska. Z nadesłanych propozycji komisja w składzie dziennikarzy, naukowców i wydawców wybierze 25 najciekawszych. Nastepnie internauci podczas głosowania wybiorą 10 książek, które jutro - w Światowy dzień Czytelnictwa - zostaną wysłane premierowi.

Dodatkowo w tym dniu organizowane będę także seanse głośnego czytania w bibliotekach i autobusach oraz rabaty i kwiaty w księgarniach. Pasażerowie stołecznej komunikacji miejskiej już dziś mogą posłuchać w pojazdach fragmentów nie tylko polskiej, ale i zagranicznej literatury. W Empiku zaś do każdej zakupionej książki klient otrzyma publikację Moniki Szwaji "Nie dla mięczaków".

- Takie święto to bardzo pozytywna inicjatywa. W dobie komputerów, ipodów, internetu, audiobooków coraz rzadziej sięgamy po literaturę, coraz mniej kultywujemy to, co doprowadziło nas do obecnych czasów. Pierwsze było słowo, ale ludzkość poszła do przodu właśnie gdy pojawiło się pismo. Komputery też nie wzięły się z nieba, ktoś kiedyś napisał o nich książkę - twierdzi Jacek, student Filozofii. Nic nie stymuluje ludzi bardziej niż promocja, rozgłos. Trzeba starać się kultywować literaturę, próbować dotrzeć do ludzi, a jednocześnie zrobić to tak, by zwalczyć ich książkowe lenistwo, na które rozwiązaniem jest internet i audiobook.

Podobnego zdania jest Tomek, student Informatyki: Jako osoba która czyta przeciętną ilość książek w roku uważam, że Światowy Dzień Książki na pewno pomaga promować czytanie literatury wśród ludzi, szczególnie młodych. Wydarzenia takie jak spotkanie autorskie pozwalają zapoznać się i zafascynować autorami książek, ich światem i wyobraźnią. Jednocześnie rzeczą, która utrudnia czytanie publikacji są ich ceny. Mimo wszystko w porównaniu do innych krajów są one dosyć wysokie i myślę, że to też w dużym stopniu powoduje zmniejszenie popularności czytelnictwa w Polsce.

Wyniki badań

Przypomnijmy, z opublikowanych na początku roku wyników badań przeprowadzonych w listopadzie 2010 roku przez Pracownię Badań Czytelnictwa Biblioteki Narodowej we współpracy z TNS OBOP ukazuje się dramatyczny obraz poziomu czytelnictwa Polaków. Tylko 44 % z Nas w przeciągu roku miało jednokrotny kontakt z książką. Jest to o 6 % lepszy wynik niż ten z roku 2008, aczkolwiek jest to tłumaczone tym, że definicja "książki" została rozszerzona również o albumy, poradniki, encyklopedie, słowniki i e-booki. Przygnębiający jest także poziom czytelnictwa osób z wykształceniem wyższym - 20 % z nich w przeciągu miesiąca nie przeczytało tekstu dłuższego niż trzy strony maszynopisu, bądź "screena" komputerowego. 25 % osób z tej grupy w ciagu roku nie wzięło do ręki książki nawet w wersji elektronicznej. Niestety stan procentowy osób czytających więcej niż 6 książek w przeciągu 365 dni utrzymuje się na stałym poziomie 12 % od kilku lat.

Warto wspomnieć, że na początku lat 90. kontakt z książką w przeciągu roku miało aż 72 % z Nas. Od tamtego czasu poziom ten zaczął spadać.

Adrianna Pałka
(adrianna.palka@dlastudenta.pl)